Đoàn đại biểu Quốc hội TPHCM vừa tổ chức lấy ý kiến góp ý dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi). Tại hội thảo, đại diện các sở, ngành, quận, huyện và doanh nghiệp đã góp ý nhiều nội dung có ảnh hưởng trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp trong lĩnh xây dựng, như vấn đề quy hoạch, cấp phép xây dựng (CPXD), bồi thường khi chậm thực hiện quy hoạch…

KTS. Phan Trường Sơn, Trưởng phòng Phát triển nhà và Thị trường BĐS, Sở Xây dựng TPHCM:

Cấp GPXD phù hợp QHCT là không khả thi

Hiện Luật Quy hoạch đô thị quy định quy hoạch chi tiết (QHCT) là quy hoạch tỷ lệ 1/500. Thực tế tại TPHCM cũng như các địa phương khác, việc lập quy hoạch tỷ lệ 1/500 do chủ đầu tư thực hiện chủ yếu trong các dự án phát triển đô thị mới, phát triển nhà ở.

Còn các khu vực hiện hữu, khu vực chỉnh trang, cơ quan quản lý nhà nước tổ chức lập và phê duyệt đồ án quy hoạch phân khu hoặc QHCT 1/2.000 phục vụ công tác quản lý xây dựng. Tuy nhiên, công tác lập quy hoạch thường bị chậm do nhiều nguyên nhân như vốn ngân sách không đủ, năng lực đơn vị tư vấn thiết kế quy hoạch hạn chế, việc lấy ý kiến người dân khó khăn...

Do đó, nếu quy định việc cấp giấy phép xây dựng (GPXD) phải phù hợp QHCT là không khả thi. Vì vậy, đề nghị điều chỉnh Khoản 1, Điều 69 (điều kiện CPXD): “Phù hợp với quy hoạch xây dựng; các quy chế quản lý, các quy định về kiến trúc cho từng khu vực cụ thể của cấp có thẩm quyền phê duyệt”.

Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người dân trong vùng quy hoạch đã công bố nhưng chưa thực hiện, Nhà nước phải có trách nhiệm bồi thường, hỗ trợ người dân khi quá thời hạn công bố thực hiện quy hoạch mà chưa có quyết định thu hồi đất.

Do đó, Khoản 5, Điều 70 (điều kiện cấp GPXD tạm) đề nghị sửa đổi: “Chủ đầu tư phải cam kết tự phá dỡ, không bồi thường công trình khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện quy hoạch. Nếu sau thời hạn quy định trong GPXD tạm, Nhà nước thực hiện quy hoạch thì bồi thường, hỗ trợ theo quy định hiện hành”.

Thạc sĩ Trần Quốc Oai, Hội Khoa học Kỹ thuật Xây dựng TPHCM:

Cải cách thủ tục trong CPXD

CPXD là công cụ quản lý nhà nước quan trọng đối với lĩnh vực trật tự xây dựng. Do đó, cần quy định chặt chẽ vấn đề này trong các công tình xây dựng và đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân có nhu cầu, nhất là cấp phép ở địa bàn nông thôn.

Dự thảo cần bổ sung quy định rõ trình tự, thủ tục CPXD theo hướng cơ chế hành chính một cửa liên thông, tránh xảy ra việc tùy tiện trong thực hiện pháp luật. Đồng thời có thể nghiên cứu CPXD tạm theo hướng quy định về diện tích, chiều cao, quy mô xây dựng. Nên đổi cách gọi “GPXD tạm” như trong dự thảo Luật thành “GPXD có thời hạn” để tránh gây hiểu nhầm.

Bà Nguyễn Thị Kim Liên, Sở Tư pháp TPHCM:

Bỏ quy định không cần thiết

GPXD cần minh bạch, bảo đảm được yêu cầu quản lý nhà nước về xây dựng nhưng cũng phải thuận tiện, đơn giản, dễ dàng cho người dân. Cụ thể, đối với GPXD nhà ở riêng lẻ, việc quy định trong thành phần hồ sơ đề nghị CPXD phải có “thiết kế xây dựng” là không cần thiết.

Đơn cử, theo quy định hiện hành về CPXD (Nghị định 64), khi xin phép xây dựng nhà ở riêng lẻ, người dân phải có bản vẽ thiết kế kỹ thuật (mặt bằng móng, bản vẽ kết cấu chịu lực chính) của công trình. Quy định này đã gây rất nhiều phiền hà cho người dân vì tốn kém tiền bạc, mất thời gian, trong khi về phía cơ quản lý cũng không rõ trách nhiệm của mình đối với bản vẽ này.

Về điều kiện phải có QHCT làm cơ sở cho việc CPXD, cần có quy định ngoại lệ cho những khu vực chưa lập được QHCT có thể được CPXD tạm, hoặc căn cứ vào những loại quy hoạch khác như quy hoạch sử dụng đất để cấp phép.

Điều này nhằm giải quyết nhu cầu xây dựng của người dân, đồng thời Nhà nước vẫn quản lý được trật tự xây dựng. Tránh tình trạng quy định cứng nhắc, không thực hiện cấp phép được nhưng người dân vì nhu cầu bức thiết về chỗ ở vẫn phải xây dựng, kéo theo nhiều hệ lụy khác.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TPHCM:

Nên miễn GPXD các dự án khu đô thị

Trước đây, Chính phủ đã có Nghị định 12 quy định tại Điều 19, các công trình được miễn GPXD gồm có: Công trình xây dựng thuộc dự án khu đô thị, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, khu nhà ở có QHCT xây dựng tỷ lệ 1/500 đã được cơ quan nhà nước duyệt. Nhưng nay quy định này đã vô hiệu do Nghị định 64, quy định tất cả công trình xây dựng đều phải được CPXD.

Do vậy, hiệp hội đề nghị đưa chế định CPXD vào dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi). Trong đó quy định những trường hợp được miễn GPXD đối với các công trình xây dựng thuộc dự án khu đô thị, khu nhà ở đã có QHCT xây dựng tỷ lệ 1/500, hoặc bản vẽ quy hoạch tổng thể mặt bằng, đã có mẫu nhà và được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Chúng tôi tán thành chế định khuyến khích chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn xây dựng, thi công xây dựng… mua bảo hiểm khi triển khai hoạt động đầu tư xây dựng.

Cần thiết đưa vào dự thảo quy định danh mục các loại công trình xây dựng bắt buộc chủ đầu tư, nhà thầu phải mua bảo hiểm xây dựng các công trình có ảnh hưởng đến sự an toàn của người thứ ba, của cộng đồng dân cư. Thí dụ cần cẩu thi công trong khu vực dân cư, thi công công trình hóa chất độc hại, ảnh hưởng tới môi trường.