Trên 10.000 tỷ đồng hồi sinh tuyến đường sắt đầu máy hơi nước nối Đà Lạt với Phan Rang

Lãnh đạo UBND tỉnh Lâm Đồng tuyên bố, ủng hộ Dự án khôi phục tuyến đường sắt Tháp Chàm – Đà Lạt theo hình thức PPP, ước tính có số vốn đầu tư trên 10.000 tỷ đồng.

UBND tỉnh Lâm Đồng và Cục Đường sắt Việt Nam đã nghe báo cáo hồ sơ nghiên cứu tiền khả thi Dự án khôi phục tuyến đường sắt Tháp Chàm – Đà Lạt, do Công ty Cổ phần Thương mại - Dịch vụ khách sạn Bạch Đằng (Bach Dang Complex) đề xuất, với sự tư vấn của các chuyên gia Pháp.

Trong thông báo kết luận buổi làm việc nghe báo cáo hồ sơ nghiên cứu tiền khả thi dự án, UBND tỉnh Lâm Đồng cho biết, hoan nghênh và ủng hộ việc Bach Dang Complex đề xuất, thực hiện dự án theo hình thức PPP (BOT kết hợp BT), nhằm bảo tồn kiến trúc, khai thác có hiệu quả tiềm năng của tuyến đường sắt, góp phần phát triển du lịch và kinh tế - xã hội của hai tỉnh Lâm Đồng và Ninh Thuận.

Văn bản nhấn mạnh, dự án có quy mô quốc gia với kinh phí trên 10.000 tỷ đồng, thuộc thẩm quyền phê duyệt của Quốc hội, Chính phủ và cơ quan quản lý nhà nước là Bộ Giao thông Vận tải (GTVT).
Lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng đề nghị Công ty Cổ phần Thương mại - Dịch vụ khách sạn Bạch Đằng tiếp thu ý kiến của Cục Đường sắt Việt Nam, Ban PPP và các sở, ngành, địa phương 2 tỉnh Lâm Đồng, Ninh Thuận để khẩn trương hoàn thiện hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án, báo cáo Bộ GTVT trình Chính phủ và Quốc hội xin chủ trương đầu tư theo quy định; đề nghị Cục Đường sắt Việt Nam tham mưu Bộ GTVT có văn bản gửi các bộ, ngành trung ương để góp ý về cơ chế, chính sách, hình thức thực hiện, quy mô đầu tư,… làm cơ sở để trình cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định chủ trương đầu tư và triển khai các bước tiếp theo theo quy định.

UBND tỉnh Lâm Đồng giao Sở GTVT làm đầu mối, chủ trì phối hợp với các sở, ngành có liên quan và UBND huyện Đơn Dương, TP. Đà Lạt  nghiên cứu kỹ hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi của dự án, tham mưu UBND tỉnh có văn bản góp ý về dự án và hỗ trợ nhà đầu tư, đơn vị tư vấn trong quá trình lập hồ sơ, lựa chọn quy mô, hướng tuyến phù hợp.

Dự án khôi phục tuyến đường sắt Tháp Chàm – Đà Lạt được lập trên cơ sở tuyến đường sắt cũ, tổng chiều dài 84 km, nối thành phố cao nguyên ngàn hoa Đà Lạt (Lâm Đồng) với phố biển nắng gió Phan Rang (Ninh Thuận).

Như báo BVPL đã phản ánh, tuyến đường sắt Tháp Chàm – Đà Lạt được xây dựng từ năm 1908. Những chuyến tàu đầu tiên hoạt động từ năm 1916. Phải đến năm 1932 toàn tuyến đường sắt mới được hoàn tất.

Đây là tuyến tuyến đường sắt leo núi thứ hai trên thế giới, sau tuyến đường sắt ở đèo Furka (Thụy Sĩ).

Đường sắt Tháp Chàm - Đà Lạt có 3 đoạn có đường ray răng cưa tổng chiều dài 16 km để leo dốc, xuống dốc với độ dốc trên 12%, gồm các đoạn Sông Pha - Eo Gió (chênh lệch độ cao từ 186m đến 991m), Đơn Dương - Trạm Hành (1016 m – 1515 m), Đa Thọ - Trại Mát (1402 m -1550 m). Phần lớn các ga trên tuyến đường sắt nằm ở độ cao 1.400 m – 1.550 m so với mực nước biển.

Các đầu kéo sử dụng cho tuyến đường sắt Tháp Chàm – Đà Lạt là đầu máy hơi nước chuyên dụng HG 4/4 và HG 3/4 do Thụy Sĩ sản xuất.

Từ sau giải phóng, tuyến đường sắt Tháp Chàm – Đà Lạt bị dỡ bỏ dần, thanh lý sắt vụn. Các đầu máy HG cũng bị bỏ hoang, nằm rải rác trên các ga dọc tuyến và được nhà đầu tư Thụy Sĩ mua lại phần lớn trong số 9 đầu máy đã sử dụng trên tuyến đường sắt Tháp Chàm – Đà Lạt, trong một “chiến dịch” mang tên “Back to Switzerland- hồi hương Thụy sĩ” vào năm 1990.

Hiện nay, “di sản” tuyến đường sắt Tháp Chàm – Đà Lạt còn ga Đà Lạt, ga Trại Mát, ga Đ’ran cùng nhà kho, một số hầm chui, cầu đường sắt và đoạn đường ray trơn dài 7 km, từ ga Đà Lạt đi Trại Mát, đang được khai thác vào mục đích dịch vụ du lịch với đầu máy diezen.

Ga Đà Lạt được xem là nhà ga lâu đời nhất ở Việt Nam và Đông Dương, được xây dựng năm 1932 và hoàn thành năm 1938, do hai kiến trúc sư người Pháp là Moncet và Reveron thiết kế.

Tại quyết định 1468/QĐ-TTg, ngày 24/8/2015, của Thủ tướng Chính phủ về Phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển giao thông vận tải đường sắt đến năm 2020, tầm nhìn 2030, dự án đường sắt Tháp Chàm – Đà Lạt được quy hoạch đầu tư khôi phục.