Giật mình trong “cơn say“

Trong khi việc giải quyết bài toán hàng tồn kho chất đống do các doanh nghiệp chạy đua phát triển dự án nhà ở cao cấp của 5 năm trước chưa qua, thì nỗi lo dư cung phân khúc này đã trở lại.

Tại Hội nghị gặp gỡ doanh nghiệp ngành bất động sản mới đây, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cảnh báo, nếu thực hiện hết các dự án bất động sản cao cấp, thì có khả năng cuối năm 2016 và đầu năm 2017, sẽ dư thừa nguồn cung cao cấp.

Cảnh báo trên của tư lệnh ngành xây dựng không phải là quá.

Thực tế, theo số liệu của Cục Phát triển nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), tồn kho bất động sản trong 6 tháng đầu năm tuy vẫn giảm, nhưng tốc độ giảm đã chậm lại.

Báo cáo từ Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, cũng như các công ty nghiên cứu thị trường cũng cho thấy, cảnh báo của Bộ trưởng Bộ Xây dựng là không thừa.

Theo báo cáo của Hiệp hội Bất động sản Việt Nam mới, thanh khoản bất động sản tại Hà Nội trong 6 tháng đầu năm giảm nhẹ, trong khi đó, nguồn cung căn hộ, nhất là căn hộ trung và cao ấp đang rất cao.

Còn theo báo cáo của Savills Việt Nam, nguồn cung căn hộ tại thị trường Hà Nội riêng trong quý II/2016  đạt trên 17.000 căn hộ, nhưng tỷ lệ hấp thụ chỉ đạt khoảng 35%.

Một nghiên cứu về thị trường của Jones Lang LaSalle (JLL) Việt Nam mới đây cũng có dự báo không mấy sáng sủa với thị trường căn hộ, nhất là với phân khúc căn hộ cao cấp.

Theo JLL, trong 3 năm tới, lượng nhà chung cư trên thị trường có thể sẽ tăng 74%. Rổ hàng hóa thuộc phân khúc cao cấp và hạng sang có giá bán trên 2.000 USD/m2 sẽ tăng gấp đôi so với hiện nay.

Từ những số liệu cụ thể và cảnh báo từ người đứng đầu cơ quan quản lý thị trường bất động sản đã phần nào khiến nhiều doanh nghiệp đang “say” với những dự án cao cấp phải giật mình.

Thực tế, khi thị trường vừa ấm trở lại, các doanh nghiệp đã nhảy vào cuộc đua phát triển dự án căn hộ cao cấp, bất chấp vị trí khu đất phát triển dự án ở gần hay ở xa trung tâm thành phố. Trong khi đó, số dự án của phân khúc đáp ứng nhu cầu chủ yếu của người mua là nhà giá rẻ và nhà ở xã hội lại chỉ đếm trên đầu ngón tay.

Việc có quá nhiều dự án cao cấp được tung ra thị trường, trong khi “sức khỏe” của thị trường và doanh nghiệp chưa thực sự tốt, đã gây sức ép lớn lên thị trường, làm gia tăng nỗi lo tồn kho trở lại.

Nhiều doanh nghiệp chạy đua theo phong trào phát triển dự án căn hộ cao cấp hiện nay như đang giữ “than hồng” trong tay. Để đẩy nhanh hòn than hồng này đi nhanh trước khi nó bốc cháy, nhiều chủ đầu tư đã đưa ra nhiều chiêu bán hàng độc, lạ.

Những chương trình khuyến mãi khủng như chiết khấu đến 8% giá trị hợp đồng, hỗ trợ lãi suất 0%, tặng xế sang, tặng vàng cho khách mua đang ngày càng phổ biến, ngay cả với các dự án đã hoàn thiện, đã đi vào sử dụng. Thậm chí, mới đây, có doanh nghiệp còn tặng cả cổ phiếu cho khách hàng.

Đây là điều ít gặp trong hơn 2 năm qua và theo như đại diện một đơn vị phân phối chia sẻ với người viết, đó là do doanh nghiệp địa ốc lo lắng trước tình trạng thanh khoản thị trường chậm lại từ đầu năm 2016.

Theo như vị này, các chiêu khuyến mãi độc và lạ như trên không đơn giản là chiến thuật bán hàng của chủ đầu tư, mà vì doanh nghiệp rất sợ hàng tồn kho.

Không chỉ nhà quản lý và các đơn vị nghiên cứu, chính người trong cuộc cũng lo lắng về việc này.

Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch GP-Invest cho biết, sự lệch pha giữa cung và cầu lớn sẽ khiến hàng tồn kho tăng mạnh như một điều khó tránh khỏi.

Còn ông Nguyễn Đình Trung, Chủ tịch Tập đoàn Hưng Thịnh đã phải tự hỏi: “Sao người ta cứ mơ mộng đầu tư một căn penthouse hàng chục tỷ đồng hay những căn biệt thự trị giá triệu đô, rồi sẽ bán cho ai?”.

Rõ ràng, nỗi lo hàng tồn kho tăng trở lại không chỉ là cảnh báo và sẽ diễn ra sau 2 - 3 năm nữa như báo cáo của JLL, mà nó đã hiển hiện ngay trước mắt và nếu các doanh nghiệp không sớm cảnh tỉnh, sẽ lại dẫm phải “vết xe đổ” của quá khứ.