Với vị trí địa lý, địa chất, diện tích mặt nước rất nhỏ, hoàn toàn khác biệt với những hình tượng như Dubai, Thái Lan hay Singapore mà nhiều người mơ ước, các chuyên gia cho rằng, việc xây dựng đảo nhân tạo tại vịnh Đà Nẵng sẽ đặt thành phố trước nhiều rủi ro về sạt lở, an ninh, quốc phòng.

Chuyên gia “kinh ngạc” trước quyết sách dựng đảo ở vịnh Đà Nẵng

Tại hội thảo quy hoạch TP.Đà Nẵng đến năm 2030, tầm nhìn 2045 vừa được tổ chức mới đây, thành phố nhìn nhận thực trạng sau 20 năm phát triển, Đà Nẵng đang thiếu quỹ đất để bức phá nhiều hơn nữa. Chính vì vậy, một trong số những quyết sách được xem là giải pháp tạo động lực phát triển theo mục tiêu quy hoạch có đề xuất, Đà Nẵng dự kiến trình Chính phủ là cho phép xây dựng quy hoạch và chính sách thu đầu tư xây dựng, khai thác Vịnh Đà Nẵng.

Thế nhưng, ngay khi vừa công bố, chính sách này lập tức vấp phải sự phản đối gay gắt của các chuyên gia quy hoạch. “Đà Nẵng thiếu đất nhưng việc nghĩ ngay đến phát triển đô thị biển là điều cần phải cân nhắc. Tôi rất ngạc nhiên khi báo chí từng phản ánh việc Đà Nẵng dự định dành hơn 1.000ha để làm thành phố trên biển, ngay vịnh Đà Nẵng” - KTS Trần Ngọc Chính - Chủ tịch hội quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam - cho biết.

Là người gắn bó với quy hoạch Đà Nẵng nhiều năm qua, ông Chính từng có ý tưởng làm thuỷ cung trên vịnh Đà Nẵng để thắp sáng khu vực này về đêm, nhưng “Đó chỉ là một dự án rất nhỏ còn việc muốn xây dựng đảo nổi như Dubai trên Vịnh Đà Nẵng thì không được. Bởi nó liên quan đến dòng chảy, hạ tầng và đây là một cung mà một bên là núi Hải Vân, bên là Sơn Trà, nếu hình thành đô thị biển thì dứt khoát sẽ ảnh hưởng đến cả hai phía, đặc biệt các tuyến lên xuống tại sân bay Đà Nẵng cũng bị ảnh hưởng theo. Hơn nữa, Vịnh Đà Nẵng được đánh giá là vịnh biển đẹp nhất Việt Nam, không nên tác động quá mạnh đến nó”.

Dự thảo quy hoạch Đà Nẵng liên tục nhấn mạnh đến đô thị biển và được xem là quyết sách cho sự phát triển thành phố theo ông Chính là điều “cần phải nghiên cứu lại và tốt nhất là không nên theo hướng đó. Đà Nẵng nên nhìn về lại phía đất liền, xem xét làm thế nào để tạo dựng không gian phát triển như đô thị nén”.

Bài học quá khứ và rủi ro cho tương lai

Cùng bày tỏ quan điểm không đồng thuận với chính sách trên, ông Bùi Văn Tiếng - nguyên Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng ban Tổ chức Thành ủy, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử TP.Đà Nẵng chỉ rõ thực tế, hàng chục năm qua Đà Nẵng đã lấn sông Hàn, sông Cổ Cò… Một trong số đó là dự án mang lại nhiều tai tiếng - Vầng Trăng Khuyết đã lấn biển Thanh Bình.

“Dự án này lấp biển ở vịnh Đà Nẵng chủ yếu bằng cát Cửa Đại khiến dư luận phẫn nộ; chưa kể dự án lấn biển này còn đang gây nên cảnh tù tội cho một số cán bộ. Vì vậy, cần hết sức thận trọng trong câu chuyện đô thị biển trên vịnh Đà Nẵng” - ông Tiếng cho hay.

Bàn về việc nhiều người nghĩ Rạch Giá cũng lấn biển ở vịnh Thái Lan, Quảng Ninh cũng lấn biển ở vịnh Hạ Long và rộng hơn là vịnh Bắc Bộ, có sao đâu, ông Tiếng phân tích, so với Vịnh Thái Lan có tổng diện tích mặt nước vào khoảng 320.000km2 và với Vịnh Bắc Bộ có tổng diện tích mặt nước vào khoảng 126.250km2, thì Vịnh Đà Nẵng quá nhỏ bé, chung quanh lại có nhiều núi đá bao bọc, dẫn đến chế độ thủy văn khác hoàn toàn. Riêng về mô hình lấn biển của Dubai ở Vịnh Ba Tư Persian Guif - nơi này có tổng diện tích mặt nước vào khoảng 251.000km2.

“Đó là chưa kể Vịnh Đà Nẵng là “đầu ra” của sông Cu Đê và nhất là của sông Hàn, Vịnh Đà Nẵng bị thu hẹp chắc chắn ảnh hưởng đến dòng chảy của hai sông này. Đó là chưa kể phương án hút cát tại chỗ để bồi lấp đảo nhân tạo chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến sạt lở bờ biển.

Nếu muốn so sánh thêm với Singapore thì xin thưa rằng, nước này lấn biển chủ yếu bằng cát của thiên hạ, trong đó có cát của Phú Quốc, và trở thành quốc gia nhập khẩu cát lớn nhất thế giới. Đó là chỉ mới kể đến những tác hại về môi trường, chưa kể đến nguy cơ về quốc phòng - an ninh cũng không quá khó để nhận ra…” - ông Tiếng cảnh báo.

Với những bài học quá khứ vẫn đang mang lại hệ luỵ đến tận hôm nay của các dự án lấn sông, lấn biển, các chuyên gia đồng loạt khuyến cáo Đà Nẵng phải cân nhắc thật kỹ, lấy ý kiến cộng đồng để tránh phải đối mặt với hàng loạt rủi ro trên nếu dựng đảo ở Vịnh Đà Nẵng.