Dự thảo Luật Quy hoạch mới bị phê là “lùi một bước”

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhận xét, dự thảo mới nhất của Luật Quy hoạch mà Chính phủ đã chỉnh sửa là “lùi một bước” so với dự thảo trước đây.

Dự án này đã không được thông qua tại kỳ họp thứ ba của Quốc hội hồi tháng 5 vừa qua vì còn nhiều tranh luận, đặc biệt là các quy định về quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất đai và việc sửa đổi các luật khác liên quan. Do vậy, dự án luật này lại được đưa ra Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét ngày 18-9 để tiếp tục đưa ra kỳ họp Quốc hội cuối năm nay.

Trong Tờ trình số 362 của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, các quy hoạch chi tiết, quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất (quy định tại khoản 3 Điều 23, khoản 3 Điều 24, khoản 6 Điều 26, khoản 3 Điều 27 và khoản 3 Điều 28 của dự thảo Luật) thì việc lập, thẩm định, phê duyệt, thực hiện quy hoạch được thực hiện theo quy định của pháp luật về xây dựng, đất đai, môi trường và pháp luật khác có liên quan.

Ông Dũng không giải thích rõ hơn trong phiên họp trên. Tuy nhiên, điều này có nghĩa, những bản quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất - điều gây tranh luận rất căng thẳng và dai dẳng giữa các bộ, ngành liên quan - đã bị rút ra khỏi luật để điều chỉnh theo các luật chuyên ngành.

Như vậy, tinh thần chính của dự án Luật Quy hoạch muốn khắc phục sự chồng chéo, lãng phí trong các bản quy hoạch xây dựng, quy hoạch sử dụng đất đã không còn ở trong dự án luật do Chính phủ trình ra Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngày 18-9.

Đây là điều Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân băn khoăn. Bà nhận xét, luật này không thể bị các điều khoản của các luật chuyên ngành át đi.

“Luật Quy hoạch mới không thể có quy định như Chính phủ tiếp thu lần này; không thể có khoản 3 Điều 27 và khoản 3 Điều 28 vì nó sẽ tạo ra sự không nhất quán. Cần bỏ 2 điểm này”, bà Ngân nói và yêu cầu: “Chính phủ tiếp thu mà lại lùi một bước. Tính nhất quán trong hệ thống pháp luật cần phải chú ý”.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định, Nghị quyết Trung ương đã đặt mục tiêu xây dựng Luật Quy hoạch có phạm vi điều chỉnh chung cho các loại quy hoạch phát triển trên phạm vi cả nước. “Luật phải đạt được yêu cầu, mục tiêu này. Chúng ta đang làm một việc mang tính đột phá, có tính chiến lược dài hạn, khắc phục tồn tại của việc quy hoạch rải rác, luật nào cũng có quy hoạch”, bà Ngân nói.

Phó chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu nhắc lại tư tưởng của Chính phủ khi ban hành luật này là nhằm “hoạch định không gian phát triển, xóa bỏ các rào cản từ quy hoạch chồng chéo, mâu thuẫn cản trở hiện nay; khơi dậy nguồn lực, tạo động lực tăng trưởng cho 20-30 năm tới; nhằm có một tầm nhìn phát triển lâu dài, vững bền cho đất nước”.

Ông Lưu nói: “Chúng ta đã thảo luận rất nhiều lần và đã nhất trí mục tiêu này. Cho nên, cách đặt vấn đề hôm nay Chính phủ báo cáo ra có điểm chưa nhất quán, chưa rành mạch về tư duy phát triển. Các đồng chí nói giữ quy hoạch xây dựng, đất đai, tài nguyên... nhưng vẫn bảo đảm tính thống nhất, nhất quán của hệ thống quy hoạch quốc gia thì không thể đảm bảo được”.

Ông Lưu phân tích, hệ thống quy hoạch quốc gia bao gồm quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh... tất cả nằm trong quy hoạch tổng thể quốc gia; và nó phải tuân thủ Điều 6 là quy hoạch này phải căn cứ vào quy hoạch kia.

Ông lấy ví dụ, quy hoạch tổng thể quốc gia là cơ sở để lập quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch ngành...

“Khi đã đưa vào quy hoạch tổng thể quốc gia thì không thể giữ nguyên các luật chuyên ngành được nữa. Nếu cứ thay đổi mục tiêu và tư duy là rất khó”, ông Lưu.

Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nhận xét thêm, quan điểm của Ủy ban Kinh tế, cơ quan thẩm định dự án luật, về các điểm này chưa rõ ràng, nửa đồng ý nửa không đồng ý, “làm chúng tôi rất khó quyết định”.

Bà Nga nói: “Chúng tôi muốn biết, vậy thực sự quan điểm, chính kiến của Ủy ban là đồng ý hay không đồng ý thì Thường vụ Quốc hội mới có thể yên tâm được”.

Bà khẳng định thêm, với phương án Chính phủ trình thì hệ thống pháp luật trở nên “vô cùng thiếu ổn định”, “nhà đầu tư rất không yên tâm”, và “việc sửa các luật liên quan rất thiếu khả thi”.

Theo Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, nếu không thông qua được luật này tại kỳ họp thứ 4 tới đây thì sẽ lỡ mất kỳ quy hoạch tiếp theo trong giai đoạn 2021-2025.

“Điều này dẫn tới mấy cái mất là mất quá nhiều thời gian, mất cơ hội cho đất nước và mất nhiều chi phí xã hội”, bà Ngân nói. Do đó, bà đề nghị các cơ quan liên quan cố gắng trình ra tại kỳ họp tới; còn một số vấn đề còn ý kiến khác nhau sẽ được Đảng Đoàn Quốc hội tổng hợp để báo cáo Bộ Chính trị.